Βιβλιογραφικές αναφορές – Νέες Εκδόσεις

Η άνοιξη του 2025 σημάδεψε εντυπωσιακά, θα μπορούσε αβίαστα να λεχθεί, την Βιβλιογραφία της Πολεμικής Αεροπορίας από ιστοριογραφικής πλευράς, με την έκδοση δύο σημαντικών βιβλίων που αφορούν την ίδια περίπου περίοδο, αυτήν του Μεσοπολέμου και ιδίως την δεκαετία 1930-1940.

Το πρώτο βιβλίο, είναι η αναμενόμενη συνέχεια του Α’ Τόμου της ιστορικής αναδίφησης του Παντελεήμονος Χειμαριού, Επισμηναγού (ΤΥΜ) ε.α., με τον τίτλο “Ιστορία του Τεχνικού Σώματος της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, Τόμος Β΄, Περίοδος 1930 – 1941”, από τις Εκδόσεις Πελασγός.

Ήδη στον Α’ Τόμο που κάλυπτε την περίοδο από την γέννηση της Πολεμικής Αεροπορίας μέχρι το 1930, ο συγγραφέας με σχολαστική έρευνα, αποτύπωσε μοναδικά τα δεδομένα και την εξέλιξη του Τεχνικού Σώματος, τις Νομοθετικές απόπειρες καλύψεως των συγκεκριμένων αναγκών του, τις δυσκολίες, τις αποτυχίες, τα ενίοτε αδιέξοδα αλλά και τις άοκνες προσπάθειες του Τεχνικού Προσωπικού πάσης βαθμίδος για την υπέρβαση αυτών των δεδομένων, με Ανδρεία αλλά και σωφροσύνη, τόσο στα τότε Υπόστεγα και στα “πεδία” προσαπογειώσων όσο και στους πάγκους εργασίας.

Η δεκαετία 1912 – 1922 μέσα στην οποία ανδρώθηκε αυτό το Πνεύμα και το Ηθικό του Τεχνικού Σώματος, χαρακτηρίστηκε από την ιλιγγιώδη πολεμική προσπάθεια της περιόδου Βαλκανικοί Πόλεμοι – Μικρασιατική Καταστροφή, ο συγγραφέας δε, ακολούθησε πιστά την πορεία αυτή, ενσωματώνοντας όλα τα στοιχεία του πνεύματος της προσφοράς, της σφυρηλάτησης του Ηθικού αλλά και της εμπέδωσης τεχνολογικών γνώσεων, πρωτόγνωρων για την εποχή.

Παρά την καταθλιπτική κα μοναδικά καθοριστική ήττα του 1922, το Πνεύμα, το Ηθικό, οι Γνώσεις του Τεχνικού Σώματος, δεν αφανίστηκαν αλλά συντηρήθηκαν, μεταλαμπαδεύτηκαν, συμπληρώθηκαν και αποτέλεσαν εξ αντικειμένου την ίσκα του μεγαλείου τους στα 1940 – 1941.

Αυτήν ακριβώς την Πορεία προς την Δόξα, περιγράφει διεξοδικά ο συγγραφέας στον Β’ Τόμο της “Ιστορίας του Τεχνικού Σώματος της Πολεμικής Αεροπορίας”.

Εξονυχιστική η έρευνα, τα μνημονευόμενα και πολλές φορές παρατιθέμενα αρχεία, αποκαλυπτικά, τα δε συνοδά συμπεράσματα, ενίοτε καταλυτικά και σε γλώσσα που δεν χαρίζεται. Όλα αυτά, συνθέτουν για τον αναγνώστη αλλά και τον μελετητή, μία μοναδική πηγή αναφοράς.

Είθε η μακροημέρευση του συγγραφέως Παντελεήμονος Χειμαριού, να προικίσει την Ιστορική Βιβλιογραφία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, ειδικά του Τεχνικού Σώματος και με τον Γ’ Τόμο.

Το δεύτερο βιβλίο, “Πολεμική Προπαρασκευή της Ελληνικής Αεροπορίας 1936 – 1940” του ιστοριοδίφη και συγγραφέα Νικολάου Χρστοφίλη, Πλοιάρχου (Ε), ΠΝ, ε.α., των Εκδόσεων “Δούρειος Ίππος”, είναι το αποτέλεσμα μιάς μακρόχρονης, επίπονης, δύσκολης και επίμονης ερευνητικής προσπάθειας καταγραφής όλων των επί μέρους στοιχείων που συνέθεταν την Πολεμική Αεροπορία και ειδικά των δεδομένων της Προετοιμασίας του Όπλου κατά τα έτη 1936 – 1940, της κορύφωσής τους κατά τον Πόλεμο του 1940 – 1941 και της Πορείας του Όπλου προς την Δόξα.

Ο ιστοριοδίφης και συγγραφέας Νικόλαος Χριστοφίλης, μας δώρισε ένα άκρως ερευνητικό και διεξοδικό έργο το οποίο αποκαλύπτει, κατά τον συγγραφέα πάντα, μία νέα οδό θεώρησης των ιστορικών γεγονότων.

Μετά την άκρως ενδελεχή και απόλυτα προσεκτική ανάγνωση του έργου, ο συγγραφέας, με αφετηρία  τα συμπεράσματά του, μας οδηγεί στην στοιχειοθέτηση και περιγραφή του Δόγματος που υπηρέτησε η προετοιμασία του Όπλου και των εξ αυτής αποτελεσμάτων της.

Πιστός στην σύλληψή του, ο Ν. Χριστοφίλης εξ αρχής, μέσα από την συστηματική και πλούσια παράθεση, πολλάκις μοναδικών και τεκμηριωμένων αρχείων, ντοκουμέντων και λοιπών παραθέσεων (αριθμός 1098), μετέρχεται των συμπερασμάτων του  ως συνέχεια και συνέπεια των παρατεθέντων.

Το έργο έρχεται να καλύψει μία πολύ δύσκολη περίοδο η οποία, ακόμη και τώρα       -κακώς κατά τον γράφοντα-, είναι πολιτικά φορτισμένη.

Όμως, ο Νικόλαος Χριστοφίλης δεν παγιδεύτηκε από αυτή την φόρτιση, δένει και δείχνει περίτεχνα τα γεγονότα και τα δεδομένα ώστε να κτίσει με περίσσεια από ιστορικό υλικό και έναν αξιομνημόνευτο φωτογραφικό πλούτο, τον καμβά των συμπερασμάτων του.

Είναι βέβαιον ότι κάθε Ιστορικός που σέβεται αυτό που ηθελημένα προτίθεται να υπηρετήσει, δηλαδή την καταγραφή των ιστορικών δεδομένων μέσα από την άοκνη προσπάθεια, του Ιστοριοδίφη κατ΄ αρχήν, ξεκινά πρωταρχικά στο έχειν κατά νούν συμπέρασμά του.

Ορμώμενος ο συγγραφέας από την μέχρι εκείνη την στιγμή εντρύφησή του στα δημοσιευμένα ιστορικά πονήματα, αρχεία και τεκμήρια, και βήμα στο βήμα, νήμα στο νήμα, αρχείο προς αρχείο, ντοκουμέντο προς ντοκουμέντο, τεκμήριο προς τεκμήριο, συνθέτει και ανασυνθέτει, τεκμηριώνει και εξ αυτών καταδεικνύει και καταλήγει, στο αρχικό κατά νούν συμπέρασμά του.

Μέσα από αυτή την ιστοριοδιφική και συγγραφική πορεία, αναδεικνύεται ένας μοναδικός πλούτος τεκμηρίων, αρχείων και ντοκουμέντων, μοναδική πολλές φορές αναφορά, που φυσικά θα αποτελέσει υλικό πολύτιμο για τον μελλοντικό συγγραφέα της ιστορικής και μοναδικής αυτής περιόδου της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και της Ελλάδος γενικά.

Ο πακτωλός -κατά τον γράφοντα- των φωτογραφιών, απλά, όχι όμως απλοϊκά, χαρίζει μία ανάσα στον αναγνώστη ώστε αυτός να συνεχίσει στην ατραπό που συνθέτει στο έργο του ο Συγγραφέας.

Αυτό το συγγραφικό έργο του Νικολάου Χριστοφίλη, είναι δύσκολο, απαιτητικό, δεν απευθύνεται στον εύκολο αναγνώστη, δεν είναι μυθιστόρημα, είναι αρχεία, τεκμήρια, ντοκουμέντα, τα οποία, όλα ζητούν προσοχή, εγρήγορση μνήμης και φυσικά σημαντική γνώση της τότε περιρρέουσας ατμόσφαιρας, πολιτικής, – διπλωματικής – στρατιωτικής,  τόσο στον Ελλαδικό όσο και τον Διεθνή χώρο.

Αξιολογικά, πάντα κατά την γνώμη του γράφοντος το παρόν, και τα δύο έργα είναι μοναδικά, καταγράφουν και ανασυνθέτουν ιστορικά δεδομένα, βοηθούν στην επαναξιολόγηση στερεοτύπων και παρέχουν έναν πακτωλό πληροφοριών, τόσο από επίσημα όσο και προσωπικά αρχεία.

Δεν είναι εύκολα αναγνώσματα αλλά εμπεριστατωμένες καταθέσεις που απαιτούν από τον αναγνώστη πνευματική ενάργεια για την απορρόφηση τους και την εξ αυτών συναγωγή των αναλόγων συμπερασμάτων του.

Ευτύχημα ή τύχη αγαθή λοιπόν για την ιστορική βιβλιογραφία της Πολεμικής Αεροπορίας τα άνω δύο βιβλία, τα οποία βεβαίως θα μπορούσαν και να αποτελέσουν το έναυσμα για άλλους συγγραφείς με σκοπό τον διαρκή εμπλουτισμό της σχετικής βιβλιογραφίας που τόσο έχει ανάγκη η Πολεμική Αεροπορία και η ένδοξη Ιστορία της.

Νικόλας Λ. Τζάντας

Γιός Βετ. Π.Α.

Αθήνα, Σεπτέμβριος 2025